Alles wat je moet weten over de IP-beschermingsgraad

Bij Mapeco zijn veel van onze producten voorzien van een IP-code, maar wat is dat nu precies? De IP-beveiligingsklasse – ook wel International Protection Rating of Ingress Protection – is de codering voor elektrische apparatuur die de mate van beveiliging van het betreffende apparaat aangeeft. ‘Ingress’ betekent ‘binnendringen’, en dat kun je letterlijk nemen, want de IP-waarde geeft aan tot op welk niveau een elektrisch apparaat beschermd is tegen binnendringend water of stof.

De IP-codering op elektrische apparaten is dus een aanduiding “voor de mate van beveiliging van de constructie van elektrische of elektronische apparatuur tegen eigen schade door gebruik in ‘vijandige omgevingen” en tegen eventueel gevaar voor de gebruiker”. De IP-aanduiding is internationaal genormaliseerd in de norm IEC 60529.

Een IP-aanduiding heeft twee cijfers: IPXX. Het eerste cijfer geeft de beschermingsgraad tegen aanraken en indringen van voorwerpen en stof aan. Het tweede getal geeft de graad van bescherming tegen vocht aan. In onderstaande tabellen vind je een overzicht van de diverse IP-codes.

Op de plek van de X dient het andere cijfer te worden ingevuld. Hoe hoger de cijfers, hoe beter het apparaat beschermd is. Soms is één van de twee getallen vervangen door een X. Dat wil zeggen dat het apparaat maar voor één onderdeel is getest. IPX4 betekent dat het product niet getest is op stofdichtheid door de fabrikant, vaak omdat het niet relevant is voor dat product.

1e cijfer: beschermingsgraad tegen vaste materialen en stof

Het eerste cijfer van de IP-code geeft aan in welke mate het product beschermd is tegen de aanraking van vaste materialen en stof. Dit wordt gemeten op een schaal van 0 – 6. De ‘0’ staat voor geen bescherming en ‘6’ staat voor volledige bescherming. Op de plaats van de X wordt de beschermingsgraad tegen vocht ingevuld.

Als je dus op zoek bent naar een apparaat dat beschermd is tegen stof, dan heb je minimaal IP5X en IP6X nodig. Bij en lagere klasse loop je het risico dat je apparaat door stof beschadigd raakt.

2e cijfer: beschermingsgraad tegen vocht

Het tweede cijfer staat voor bescherming tegen vloeibare stoffen en vocht. Dit wordt weergegeven op een schaal van 0 – 9 waarbij ‘0’ staat voor geen bescherming en ‘9’ staat voor volledige bescherming.

IPX1 en IPX2

Producten met een IPX1 of IPX2 code zijn beschermd tegen een paar druppels. Het hangt er dan wel vanaf hoe de druppels het apparaat raken. Bij IPX1 mogen de druppels enkel verticaal vallen, bij IPX2 onder een hoek van 15°. Deze apparaten zijn NIET bestand tegen regen, let dus zeker op wanneer je zo’n product gebruikt tijdens het werk.

IPX3 en IPX4

IPX3 en IPX4 producten zijn beschermd tegen spatwater. Ze kunnen dus tegen regen met een maximum van 10 l/min, maar je kan ze niet onder water houden. Bij IPX3 is het product enkel beschermd wanneer het spatwater onder een hoek van -60° tot 60° komt. Bij IPX4 mag het water vanuit eender welke hoek op het product terechtkomen. Neem bijvoorbeeld de hoofdlamp Energizer Head Pro. De hoofdlamp krijgt de codering IPX4 en is daardoor weerbestendig, maar niet waterbestendig.

Wat is het verschil tussen weerbestendig en waterproof?

Weerbestendig betekent dat het product bestand is tegen water, maar het niet ondoordringbaar maakt. Bij waterafstotende producten zal er vaak regenwater opparelen en druppels gevormd worden op het oppervlak. Weerbestendige producten zullen bescherming bieden tegen een beperkte neerslag, maar zijn niet bestand tegen enorme stortbuien.
In een notendop betekent waterdicht: geen water erin, geen water eruit. Om volledig waterdicht te zijn, moet het oppervlak volledig ondoordringbaar zijn voor water en een hoge mate van langdurige bescherming tegen water bieden onder de zwaarste omstandigheden.

Concreet: waterdicht betekent onaangetast door water, terwijl een weervast product bestand is tegen schade veroorzaakt door het weer. Omdat de begrippen ‘weervast’ en ‘watervast’ nogal onduidelijk zijn, worden de begrippen vergezeld met een precieze IP-code. Dankzij die code weet je dus exact hoeveel water je product kan verdragen voordat het schade oploopt. Neem bijvoorbeeld de Energizer hoofdlamp: de lamp is weerbestendig, niet waterbestendig. IPX4 geeft aan dat de lamp plensdicht is, dus schade oploopt bij besproeiing van meer dan 10 l/min. Een hevige regenbui kan dus al te veel zijn voor de lamp.

IPX5 en IPX6

IPX5 en IPX6 producten zijn waterbestendig, de apparaten zijn bijna volledig beschermd tegen water. Het gaat hierbij over hevige regenval of een glas water dat op het product valt. Maar, je kan de producten niet onder water houden zonder dat ze schade oplopen. IPX5-producten, zoals bijvoorbeeld de werflamp van PerfectPro, lopen geen schade op bij besproeiing van maximum 12,5 l/min. Het water mag hierbij vanuit eender welke hoek komen. IPX6-producten zijn bestand tegen 100 l water per minuut. Geen onderdompeling.
Een werfradio komt bijvoorbeeld op heel wat plekken waar stof en water aanwezig zijn. Het is dus belangrijk dat de radio een vrij hoge IP-code heeft. De Perfect Pro Workstation 2 heeft een IP65 codering wat wil zeggen dat de radio regen-, vuil- en stofbestendig is. Let wel, het tweede cijfer ‘5’ geeft aan dat het apparaat geen schade oploopt bij besproeiing van maximum 12,5 l/min. Bij meer contact met water zal de radio wel beschadigd zijn. Het eerste getal geeft aan dat de radio volledig beschermd is tegen stof.

IPX7 en IPX8

IPX7 en IPX8 zijn waterdicht. De apparaten kunnen onder water gehouden worden zonder schade op te lopen. IPX7-producten kun je maximaal 30 minuten tot maximaal 1 meter diep onder water houden of onder de kraan houden om af te spoelen. Een IPX8 apparaat kan dieper dan 1 meter onder water.

Veel voorkomende IP-codes

Er zijn een aantal IP-codes die vaak voorkomen in de bouwsector omdat deze producten toch een zeker bescherming nodig hebben tegen stof en/of vocht. Zo mag een bouwlamp bijvoorbeeld pas een bouwlamp genoemd worden wanneer deze de minimale beschermingsgraad heeft van IP54. Dat wil zeggen dat de lamp op zijn minst beschermd is tegen stof en plenswaterdicht is. Dit zijn minimumvereisten voor een lamp die in bouwomstandigheden gebruikt moet worden. De klasse II-bouwlampen moeten zelfs minimaal voldoen aan IP65 of zelfs IP66.

Neem nu bijvoorbeeld de LED straler WS van Prof Praxis. Deze lamp heeft een beschermingsgraad: IP54. Dat wil zeggen dat dit product stofbestendig en plensdicht is. De lamp loopt geen schade op bij besproeiing (10 l/min) onder eender welke hoek.

Vertrouw niet enkel en alleen op de IP-code, controleer ook telkens de gebruiksaanwijzing van je apparaten. Vaak staat daarin nog extra productspecifieke informatie.

Twijfel je over de IP-waarde van een product? Kies het zekere voor het onzekere en ga voor een veilige mate van bescherming. Zowel op onze webshop als in de winkels is steeds duidelijk vermeld wat de beschermingsgraad van een product is. Heb je nog vragen in verband met de IP-codering of de IP-beschermingsgraad van een bepaald product? Aarzel dan niet om onze medewerkers aan te spreken, zij helpen u met veel plezier.

 

Bron: IEC 60529:2001 (ed. 2.1) – Degrees of protection provided by enclosures (IP Code).